Wat is de juiste hoeveelheid druk om op spieren toe te passen in massagetherapie en zelfmassage?

Hoeveel druk is genoeg? Hoe diep is te diep voor een deep tissue massage? Moet massage pijnlijk zijn?

Een aantal weken geleden kreeg ik een aanvraag voor een massage. Mijn potentiele klant had gelezen dat ik ALLEEN MAAR ontspanningsmassage geef. Ze wilde liever een stevige massage! Gelukkig wilde ze, na ons gesprek toch een afspraak maken om te ervaren of een massage van mij haar kon helpen. Ze was na de massage erg tevreden ?

‘De drukvraag’ is voor vele mensen soms best een ding.

De één wil een (zeer) stevige massage, de ander een subtielere. En dat is soms omdat gedacht wordt dat je zonder pijn niet van je klachten af kunt komen. Er zijn dan ook grote verschillen in het lesaanbod voor therapeuten. Iedereen leert het dus anders. Ikzelf heb in de jaren dat ik massage geef, geleerd om te luisteren naar de klant én naar hun lichaam. Het lichaam geeft namelijk zelf aan wanneer iets te pijnlijk is, ook al heeft de klant een hoge pijngrens.

Mijns inziens is er zelden een rechtvaardiging voor extreem pijnlijke massage, tenzij het duidelijk een beter resultaat oplevert dan een zachtere behandeling, wat overigens zelden duidelijk is.

Om het in medische termen te zeggen: Het is niet duidelijk dat massage überhaupt musculoskeletale voordelen heeft. Waarschijnlijk wel, maar meestal vrij tijdelijk en zeer onvoorspelbaar. Er is lang niet genoeg wetenschappelijk bewijs dat het goed is voor MSA. (Musculoskeletale aandoeningen (MSA) zijn een verzamelnaam voor problemen zoals pijn, jeuk, tintelingen, warmte, krampen, stijfheid ter hoogte van de musculoskeletale structuren zoals spieren, beenderen, pezen, ligamenten, zenuwen, gewrichten met het kraakbeen en de slijmbeurs.

Het is mogelijk dat een paar “heftige” deep tissue-massages de juiste behandeling is, terwijl een zachtere behandeling zou falen, maar er is geen manier om dit van tevoren te weten en massage is te duur om de gok te wagen. Als je gaat gokken op een behandeling, gok dan op een minder pijnlijke.

De reden dat de drukvraag bestaat, is dat het voor patiënten moeilijk is om het verschil te zien tussen vervelende pijn dieeen noodzakelijk onderdeel van de therapie kan zijn, en lelijke pijn die gewoon te heftig is. Niet alles wat pijn doet is therapeutisch, maar niet elke therapeutische procedure is pijnloos! Hoe weet je nu of een intense massagetechniek therapeutisch is of niet?

Wat is “deep tissue” massage?

Deep tissue massage is een informele en onnauwkeurige term voor intense massage. De term heeft geen specifieke medische betekenis en wat het betekent, zal van de ene massagetherapeut tot de andere verschillen. In de meeste gevallen gaan therapeuten ervan uit dat het gaat om een soort nuttige verandering in zacht weefsel, hoewel dat nog steeds onduidelijk is.

In de praktijk betekent deep tissue massage meestal gewoon ‘stevige massage’. Waarschijnlijk beschouwt de meerderheid van de therapeuten die deep tissue massage aanbieden het veroorzaken van milde tot matige pijn als een normaal en acceptabel onderdeel van het werk.

Stevige massage zou eigenlijk geen “deep tissue” moeten worden genoemd; er zijn namelijk verschillende andere massagestijlen en manuele therapieën die vrij intens zijn.

Enquête: een enquête onder massagetherapieklanten.

Klanten werden gevraagd waarom ze weggingen bij hun vorige massagetherapeut:

•         55 % gaf aan dat de massage te intens was

•         20 % vond de massage niet intens genoeg

•         20 % vond de massage ongericht of verkeerd geïmplementeerd

•         5 % gaf andere redenen aan

Het lijkt duidelijk dat veel mensen ontevreden zijn over de druk die ze hebben ervaren tijdens de massage. Ze houden er niet van dat hun massage te pijnlijk is … of te zacht, ongeacht of ze denken dat het werkt of niet. Daarom is communicatie met je therapeut zo belangrijk! Zeg het als je meer of minder druk wilt!

Iedereen is anders: massagedruktolerantie is zeer gevarieerd.

Het fascineert me hoe verschillend de druktolerantie van mensen kan zijn. Druk die voor de ene persoon heel comfortabel zou zijn, zou zeker ernstige pijn en emotioneel leed bij een ander veroorzaken, en zelfs letsel.

Het is niet alleen de druktolerantie die varieert, maar ook de werkelijke biologische kwetsbaarheid voor letsel. Bedenk hoe gemakkelijk sommige mensen blauwe plekken krijgen in vergelijking met anderen! Er zijn verschillende manieren waarop een bepaalde massage-intensiteit veilig kan zijn voor de ene persoon en niet voor de andere.

Deze verschillen kunnen ook optreden tussen lichaamsdelen. Druk die goed werkte op de rug kan desastreus intens blijken te zijn in de onderbenen. En druktolerantie verandert met de tijd: druk die dinsdag prima leek, kan vrijdag te veel zijn.

Pijn in drie smaken: het goede, het slechte en het intense.

Pijnlijke ervaringen op de massagetafel kunnen worden onderverdeeld in drie bekende categorieën: het goede, het slechte en het intense. Hier is een samenvatting van elke categorie.

Goede pijn.  In massage is er een merkwaardig fenomeen dat algemeen bekend staat als ‘goede pijn’. Het komt voort uit een zintuiglijke tegenstelling tussen de gevoeligheid voor druk en het instinctieve gevoel dat de druk ook een bron van verlichting is. Druk kan dus een intense sensatie zijn die op de een of andere manier gewoon goed voelt. Het is sterk, maar het is welkom. Goede pijnen zijn meestal dof en pijnlijk en worden vaak beschreven als een “zoete” pijn. De beste goede pijn kan zo’n opluchting zijn dat ‘pijn’ niet eens echt het juiste woord is.

Slechte pijn.  Slechte pijn komt zonder duidelijke, onmiddellijke voordelen. Als er iets goeds aan is, kun je het op dat moment nog niet voelen. Slechte pijnen zijn meestal scherp, brandend of heet. Dergelijke pijn wordt meestal veroorzaakt door overmatige maar onschadelijke druk. Hoe slecht het ook voelt, het zal je waarschijnlijk geen problemen geven, misschien een beetje blauwe plekken, maar er is ook een goede kans dat het niet therapeutisch zal zijn.

Intense pijn.  Dit is een vorm van pijn in massagetherapie die volgens mijn definitie nooit oké is.  Deze lelijke pijn wordt vaak veroorzaakt door dingen die waarschijnlijk niet eens op een langere termijn een voordeel bieden en zelfs gevaarlijk kunnen zijn.

Nog drie redenen waarom ontspanningsmassage goed zou kunnen zijn.

Lichamelijk-emotionele ontspanning.  Mentale en emotionele toestand is een belangrijke factor in hoe we lichamelijke pijn ervaren. Pijnlijke gewaarwordingen zijn ongewoon goed in het verergeren van sterke of onderdrukte emoties. Soms kan men emotionele pijn dus loslaten door de massage.

Hier helpt trouwens ook EFT (Emotional Freedom Techniek) heel goed bij, een manier om emoties los te laten zonder lichamelijke pijn en dat kun je ook nog eens zelf leren.

Stuwen. Als massage een weefsel kan “verbeteren” is er een manier om het te doen: Fysiek weefselvloeistoffen rondpompen, de circulatie van bloed en lymfe stimuleren. Pijn is daarvoor niet nodig, maar als het daarmee wél lukt, maakt het je misschien niet veel uit dat de behandeling ongemakkelijk is. Misschien kunnen sommige biologische voordelen alleen worden bereikt met een intensere stijl. In het geval van triggerpoints, die behoorlijk vervuild kunnen zijn met afvalmetabolieten, zou er bijvoorbeeld een grotere behoefte kunnen zijn aan mechanisch “stuwen”. Ik geef echter de voorkeur aan ontspanning van de spier 🙂

Maar het is niet zo dat iemand echt weet dat meer druk nuttig is. Het is gewoon een mogelijkheid die nog niet definitief is uitgesloten.

Vertrouwen en pijn.  Houd er rekening mee dat je je veilig moet voelen voor de ervaring van goede pijn. Kleine verschillen in vertrouwen en comfort kunnen het verschil maken tussen een intense pijn die goed of slecht is.

Daarom is het zo belangrijk, vooral voor chronische pijnpatiënten, om een massagetherapeut te vinden die nieuwsgierig en bezorgd is over jouw zintuiglijke ervaring en reageert wanneer je om drukveranderingen vraagt.

Bindweefsel stimulatie.  Veel therapeuten zijn enthousiast over het uitrekken van bindweefsels – pezen, ligamenten en ‘fascia’. Het “verbeteren” van de fascia zelf door manipulaties, kan hetzelfde effect hebben als het navigeren van een zeilboot door aan zijn tuigage te trekken. Dus, zolang de sensaties niet lijken op het scheuren van de huid (dat is zeker een lelijke pijn), kun je ervoor kiezen om dit soort massage te tolereren als het je lijkt te helpen.

Horrorverhalen: wat is het worstcasescenario van te veel druk?

Het scala aan mogelijke reacties op een onaangenaam intense massage is erg breed: nuttig, gevaarlijk of iets daartussenin.

Voor de meest ongelukkige patiënten veroorzaakt te veel druk alleen de onaangenaamheid van de behandeling en een tijdelijke verslechtering van de symptomen.

Maar het ergste scenario is aanzienlijk ernstiger: direct en ernstig letsel is zeldzaam maar mogelijk, zoals bij een man die zijn eigen darmen scheurde toen hij zelfmassage deed voor constipatie. Dat is natuurlijk vrij extreem, maar hoeveel mildere versies worden niet gediagnosticeerd en niet gerapporteerd? Waarschijnlijk nogal wat.

Drie risico’s lijken veel voor te komen bij te stevige massages:

• Eén risico is duidelijk neurologisch en complex: sommige mensen zijn slachtoffer van het vervelende fenomeen ‘overgevoeligheid’, en kunnen al pijn hebben en daarom hulp zoeken. Een stevige massage kan die situatie verergeren, met langdurige en uiterst ongelukkige gevolgen. Het is zeldzaam, maar het gebeurt.
• Een andere variant is gewoon eenvoudige neurologie: trauma aan zenuwen, oude beschadigen. Kan massage zenuwen beschadigen? Ja, dat kan! Maar meestal alleen als iemand veel te intens en onvoorzichtig is.
• Een ander risico is rhabdomyolysis, het vrijkomen van eiwitten uit beschadigde spieren in de bloedbaan. Een milde versie hiervan kan eigenlijk verantwoordelijk zijn voor veel gewone pijn en malaise veroorzaakt door massage. En het kan zeker acuut en ernstig zijn, zelfs een medisch noodgeval.

Geen van deze dingen is erg waarschijnlijk bij een te stevige massage, maar je zal maar net tot deze groep behoren, en plotseling ben je het haasje.

Er is gewoon geen reden om een klant op deze manier te behandelen als je geen medisch expert bent. De “meer is beter” -benadering in massage gaat dus niet altijd op en is gewoon niet altijd nodig – dat is niet wat “intensiteit” in een goede massage definieert.

Bron:

https://www.painscience.com/articles/pressure-question.php